Растеж на АФЖ (Aнтифашистички фронт на жените)
- Извадок од книгата „Историја – 60 години КПЈ – СКЈ“ (1979), прилог на Фани Мартинова-Буцкова
Организацијата АФЖ во Егејска Македонија, коja била дел од НОФ (Народноослободителен фронт) и ja спроведувала неговата политика, имала Главен одбор, Извршен одбор на Главниот одбор, окружни, реонски и месни одбори. Главен орган претставувал Конгресот, односно окружните, реонските и месните конференции од каде се избирале раководни тела.
![](https://antropol.mk/wp-content/uploads/2023/08/Историја-15.1-1979-IST-1979.1.00-Naslovna.jpg)
Во почетната фаза на ослободителната борба 1945—1946 година, членовите на раководните тела на АФЖ се поставувани по пат на кооптирање од страна на Главниот одбор, односно окружните и реонските одбори на НОФ. По 1946 година тие се избирани на демократски начин со тајно гласање.
Да потцртаме дека активноста на АФЖ се одвива во две фази. Првата фаза е од нејзиното формирање па cè до нејзиниот I конгрес, одржан во април 1948 година, кога организационо делува во рамките на НОФ и втората фаза од I Конгрес до крајот на нејзиното фактичко постоење — август 1949, кога се осамостојува како посебна организација.
Поставувањето на организациона мрежа на НОФ – АФЖ по градовите и селата, во голема мера, било обусловено од присуството на монархофашистичките сили и затоа тоа некаде се одвивало побрзо некаде побавно, но и покрај тоа од почетокот на 1945 година па cè до август 1949, организации на АФЖ веќе има во 220 села во кои биле организирани 10.402 жени и девојки. Освен во селата, организација на АФЖ е поставена и во два градови — Воден и Лерин. Во Воден делуваа самостојно додека во Лерин во склопот на НОФ. Поволни услови, за поставување поширока мрежа на НОФ – АФЖ, се јавуваат во пролетта на 1947 година, со создавањето на слободна територија.
Според територијалната поделба на окрузи и реони е поставена и организационата мрежа на организацијата. До октомври 1946 година постојат и околии (срезови), но по октомври организационо тие не постојат. Друга организациона промена имаме на 20 мај 1947 година кога Гуменџиско-Ениџе — Вардарскиот округ се фузира со Воденскиот и не постои како засебен округ. По овие промени како окрузи постојат Воденскиот, Костурскиот, Леринскиот и Серскиот.
Додека во првите три окрузи имаме масовни организации на НОФ – АФЖ, во Серскиот тоа го нема поради разни причини, а пред cè поради големиот терор спроведуван од страна на монархофашистите.
- Овој извадок е вториот дел од серијата стории кои ќе ги споделиме како извадоци од книгата „Историја – 60 години КПЈ – СКЈ“. Првиот дел прочитајте го на овој линк.