Почнува самитот на БРИКС – балансерот на западната доминација на светскиот поредок

Jужна Африка од 22 до 24 август е домаќин на самитот на земјите од групата БРИКС и други земји од Глобалниот југ, со цел да се балансира западната доминација на светскиот поредок.

Најмалку 40 шефови на држави и влади во Јоханесбург ќе им се придружат на Јужноафриканскиот претседател, Кирил Рамафоса, Кинескиот Си Џинпинг, Индиецот Нарендра Моди и Бразилецот Луис Игнасио Лула да Силва. Рускиот министер за надворешни работи Сергеј Лавров доаѓа на местото на претседателот Владимир Путин, кој е под закана за можно апсење од страна на Меѓународниот кривичен суд за наводни воени злосторства.

„Кога станува збор за еднаквост на глобалната моќ, Африка и Глобалниот југ сè уште се аутсајдери“, вели јужноафриканскиот амбасадор на БРИКС, Анил Сукал. Таканаречениот западен либерален поредок што беше создаден по Втората светска војна не сака да направи простор за нови играчи“.

Блумберг наведе пет работи за кои ќе се зборува од 22 до 24 август на лидерскиот самит во Сандтон, деловен центар во богатите северни предградија на Јоханесбург.

1. Проширување

БРИКС се состои од Бразил, Русија, Индија, Кина и Јужна Африка. Разговорите за проширување на групата се на врвот на агендата, за разлика од претходните самити кога беа на втор план.

Групата беше формирана во 2009 година. Јужна Африка се приклучи една година подоцна, а сега има 23 други земји кои официјално се подготвуваат да се приклучат на блокот , вклучувајќи ги Индонезија, Саудиска Арабија и Египет.

Овие земји сега треба да договорат правила и критериуми за прием.

2. Заедничка валута

Блокот ќе ја оживее идејата за намалување на доминацијата на доларот во плаќањата, што беше дискутирано на претходните самити. Дебатата повторно се разгоре откако американските каматни стапки се зголемија и санкциите против Русија поради Специјалната воена операција во Украина ги зголемија цените на стоките во долари.

Предлозите што треба да се разгледаат вклучуваат зголемување на употребата на националните валути за трговија и воспоставување заеднички платен систем. Целта за создавање заедничка валута се гледа како долгорочен проект.

Неколку членки на БРИКС веќе почнаа да ги решаваат билатералните трговски договори во локални валути. Индија има договор со Малезија за зголемување на употребата на рупијата во прекуграничните трансакции. Бразил и Кина претходно оваа година постигнаа договор за решавање на трговијата во нивните локални валути, а Индија и Русија пристапија кон Јужна Африка за поврзување на плаќањата во нивните сопствени валути.

3. Нова развојна банка

Трговијата меѓу членките на БРИКС порасна за 56 отсто на 422 милијарди долари во изминатите пет години, а нивниот комбиниран номинален бруто домашен производ од 25,9 трилиони долари е еднаков на 25,7 отсто од глобалното производство, покажуваат податоците на Високата школа за економија во Москва.

Новата развојна банка (НБД), која ќе биде канал за такви трансакции, процени дека најмалку една третина од заемите ќе бидат во локални валути до 2026 година, рече Суклал.

Претседателката на Новата банка за развој, Дилма Русеф, на состанокот ќе ги презентира најновите информации за плановите за диверзификација на изворите на финансирање. НДБ, формирана како алтернатива на Меѓународниот монетарен фонд и Светската банка во 2015 година, се соочува со пречки поради санкциите на Западот против Русија – основачка членка на БРИКС.

Исто така, постои желба да се прошири „кошничката за задолжување“ на банката и неколку земји од Блискиот Исток и на други места во Азија се заинтересирани да придонесат капитал во НДБ, рече Суклал. Тој додаде дека 12 земји сакаат да станат полноправни членки.

4. Украина

На дневен ред ќе биде ситуацијата во Украина. Земјите од БРИКС главно се држат заедно, а само Бразил гласаше за резолуцијата на Обединетите нации во февруари која повикува на прекин на конфликтот и бара од Русија да се повлече. Кина, Индија и Јужна Африка беа воздржани.

5. Безбедност на храната

Зголемувањето на цените на храната погодува милијарди најсиромашни, па безбедноста на храната ќе биде на агендата на самитот.

Индија, која сочинува 40 отсто од светската трговија со ориз, ги зголеми извозните граници за да го заштити својот локален пазар. Русија се повлече од Договорот за жито бидејќи не беа исполнети меѓународните гаранции дадени на Москва. Двете земји ветија дека ќе помогнат житото и оризот да стигнат до оние на кои им е најпотребно.