АктуелноИнтернационално

24 години од злосторството во Грделица, кое НАТО го оцени како колатерална штета

На денешен ден, 12 април 1999 година, на вториот ден од Велигден, по команда на НАТО, од авион беа истрелани два проектила и беа погодени вториот и третиот вагон на патничкиот воз 393 на линијата Белград-Солун. 

Во моментот на ударот возот минувал преку железничкиот мост на Јужна Морава во Грделичката Клисура, во возот имало работници, цели семејства кои патувале за Велигден да ги посетат своите роднини. Колку луѓе загинале не е точно утврдено ниту денес. На опожареното место се пронајдени девет трупови, остатоци од уште четири човечки тела, кондуктерите подоцна рекоа дека во тие два вагона имало најмалку 50 луѓе, сите цивили. Меѓу загинатите има и шестгодишно момче, а десетици луѓе беа тешко повредени. И денес многу луѓе се водат за исчезнати.

Врховниот командант на НАТО, генерал Весли Кларк, неколку дена по масакрот во Грделица цинично тврдеше дека целта била мостот, а не возот, дека „возот се движел пребрзо“, дека пилотот не може да се сети на проектилот што го имал истрелано. Кларк тогаш, оправдувајќи го тешкото злосторство пред меѓународната јавност, рече дека првиот проектил бил испукан од голема далечина и дека пилотот не можел визуелно да го препознае возот, дека пилотот не сфатил дека возот бил погоден, но за сигурност дека успешно ќе ја заврши мисијата, истрелал уште еден проектил кон мостот преку кој минувал возот.

Кларк ова злосторство го оправда со фразата „колатерална штета“, во кој возот се движел во целната област, криејќи се во чадот од првиот удар. Кларк потоа, со кратка забелешка дека на екипажот на авионот и на сите нив во седиштето на НАТО им е жал, дека тоа е „една од оние тажни работи што се случуваат за време на кампањата“ во низата оправдувања опиша и дека „пилотот имаше помалку од секунда да реагира“.

Подоцна, за да го оправдаат нападот, планерите на НАТО покажаа видео од камерата на авионот. Се испостави дека видеото кое беше прикажано во јавноста е забрзано три или четири пати, за да се докаже дека пилотот немал доволно време да открие во што пука.