Самитот на ШОС следен од 340 милиони луѓе, што всушност претставува оваа организација

Самитот на Шангајската организација за соработка (ШОС) во Самарканд кој се одржа на 15-16 септември на својот Телеграм канал имаше над 340 милиони прегледи, изјави во понеделникот портпаролот на узбекистанското Министерство за надворешни работи Јусуп Кабулжанов.

„Телеграм каналот на самитот на ШОС во Самарканд имаше вкупно 340 милиони прегледи“, напиша Кабулжанов на својот канал Телеграм.

Како резултат на самитот беа потпишани 44 документи. Конкретно, Иран потпиша меморандум за посветеност во ШОС, со што се отвора патот за оваа земја да стане членка на организацијата. Потпишан е и документ почеток на процедурата за прием на Белорусија за членство во организацијата.

Неоспорно е дека ШОС станува организација со силен импакт врз светската политика и економија, но што всушност претставува оваа организација?

Шангајската организација за соработка (ШОС) е постојана меѓувладина меѓународна организација, чиешто основање беше објавено на 15 јуни 2001 година во Шангај (НР Кина) од страна на Република Казахстан, Народна Република Кина, Република Киргистан, Руската Федерација, Република Таџикистан, Република Узбекистан, а нејзе и претходеше механизмот Шангај пет.

Во јуни 2002 година, на Самитот на шефови на држави на земјите-членки на ШОС во Санкт Петербург, беше потпишана Повелбата на Шангајската организација за соработка, која стапи на сила на 19 септември 2003 година. Ова е основниот законски документ кој ги фиксира целите и принципите на организацијата, нејзината структура и главните активности.

На 8-9 јуни 2017 година, во Астана се одржа историски состанок на Советот на шефови на држави на Шангајската организација за соработка, при што статусот на земја-членка на Организацијата беше доделен на Република Индија и на Исламската Република на Пакистан.

Главните цели на ШОС вклучуваат: зајакнување на меѓусебната доверба и добрососедство меѓу земјите-членки; унапредување на нивната ефикасна соработка во политичката, трговската, економската, научната, техничката и културната област, како и во областа на образованието, енергетиката, транспортот, туризмот, заштитата на животната средина и други. Дополнително, заедничко обезбедување и одржување на мирот, безбедноста и стабилноста во регионот; придвижување кон создавање на демократски, праведен и рационален нов меѓународен политички и економски поредок е еден од приоритетите на организацијата.

По односи на рамките на организацијата, земјите-членки на ШОС, врз основа на „шангајскиот дух“, се придржуваат до принципите на взаемна доверба, взаемна корист, еднаквост, меѓусебни консултации, почитување на различностите на културите и желбата за заеднички развој, а во надворешните односи се придржуваат до принципот на несојузирање (не влегување во сојузи), насочени против никого или некоја трета земја.

Највисокото тело за одлучување во ШОС е Советот на шефови на земји-членки (СШД). Се состанува еднаш годишно и носи одлуки и упатства за сите важни прашања на Организацијата. Советот на шефови на влади (премиери) на земјите-членки (СШВ) се состанува еднаш годишно за да разговара за стратегијата за мултилатерална соработка и приоритетните области во рамките на Организацијата, да се осврне на основните и актуелните прашања пред се на економската и другите видови на соработка, а исто така одобрува годишниот буџет на Организацијата. Официјалните јазици на ШОС се руски и кинески.

Покрај состаноците на СШД и СШВ, постои и механизам за состаноци на ниво на шефови на парламенти, секретари на совети за безбедност, министри за надворешни работи, одбрана, вонредни ситуации, економија, транспорт, култура, образование, здравството, раководителите на агенциите за спроведување на законот, врховните и арбитражните судови, јавните обвинителства. Советот на национални координатори на земјите-членки на ШОС (НК) служи како механизам за координација во рамките на Организацијата.

Организацијата има две постојани тела – Секретаријатот на ШОС во Пекинг и Извршниот комитет на Регионалната антитерористичка структура во Ташкент. Генералниот секретар на ШОС и директорот на Извршниот комитет на ШОС, ги именува Советот на шефови на држави за период од три години. Од 1 јануари 2016 година, овие позиции беа водени од Рашид Алимов (Таџикистан) и Евгениј Сисоев (Русија).

Во моментов ШОС брои осум земји-членки – Република Индија, Република Казахстан, Народна Република Кина, Република Киргистан, Исламската Република Пакистан, Руската Федерација, Република Таџикистан, Република Узбекистан.

Четири земји имаат статус на земја набљудувач во ШОС – Исламска Република Авганистан, Република Белорусија, Исламската Република Иран и Република Монголија.

Шест земји се партнери во дијалогот со ШОС – Република Азербејџан, Република Ерменија, Кралството Камбоџа, Сојузна Демократска Република Непал, Република Турција, Демократска Социјалистичка Република Шри Ланка.