Пепе Ескобар: Дали на самитот на БРИКС во Казан ќе го видиме новиот „Бретон Вудс“ договор?

Колумна на Пепе Ескобар во пресрет на самитот на БРИКС во Казан.

На помалку од еден месец пред клучниот годишен самит на БРИКС во Казан под руско претседателство, во Москва и во другите евроазиски престолнини беснеат сериозни информирани дискусии за тоа што треба да биде на маса во фронтот на дедоларизацијата и алтернативниот платен систем.

Претходно овој месец, Андреј Михаилишин, шеф на работната група за финансиски услуги на Деловниот совет на БРИКС, ја детализираше листата на врвни проекти што се разгледуваат. Тие вклучуваат:

• Заедничка пресметковна валута – како Единицата (The Unit).
  
• Платформа за мултилатерални порамнувања и плаќања во дигитални валути на БРИКС, што ги поврзува финансиските пазари на членовите на БРИКС: тоа е Mостот БРИКС (BRICS Bridge), кој има сличности со „MBridge“ поврзан со Банката на меѓународни порамнувања, кој веќе е во сила. Тоа ќе ги надополни внатребанкарските системи кои веќе се во акција, како што е рускиот „SPFS“ и иранскиот „CPAM“ кои ги решаваат финансиските трансакции – и 60% од нивната трговија – во нивните сопствени валути.
  
• Систем за плаќање базиран на блокчејн кој целосно го заобиколува американскиот долар: БРИКС Пеј „BRICS Pay“. Веројатно 159 учесници можеби ќе бидат подготвени веднаш да го усвојат овој механизам за избегнување санкции, сличен на „SWIFT“.
  
• Депозитар за порамнување. БРИКС Клир (Clear)
  
• Систем за осигурување.
  
• И најважно е рејтинг агенција БРИКС, независна од западните гиганти.

Она што е во прашање е исклучително сложениот дизајн на сосема нов финансиски систем – децентрализиран и со користење на дигитална технологија. „BRICS Clear“, на пример, ќе користи блокчејн за снимање на хартии од вредност и нивна размена.
Што се однесува до Единицата (The Unit), вредноста на заедничката пресметковна единица е врзана за 40% со злато и за 60% со кошницата од национални валути на членките на БРИКС. Деловниот совет на БРИКС смета дека Единицата (The Unit) е „погоден и универзален“ инструмент, бидејќи може да се конвертира во која било национална валута.

Тоа дефинитивно би го решило мачниот проблем на нестабилноста на девизниот курс кога готовинските салда се акумулираат од порамнувања во национални валути; на пример, планина од индиски рупии се плаќаше за руската енергија.

Кого да го повикам за да разговара со БРИКС?

Поставив многу директно прашање на двајца руски аналитичари, од кои едниот е директор за финансиска технологија со огромно искуство низ Европа, а другиот шеф на инвестициски фонд со глобален дострел. Со оглед на чувствителноста на нивните објави, тие претпочитаат да останат анонимни.

Прашањето: Дали БРИКС е подготвен да стане актер во Казан следниот месец и што треба да биде на маса во однос на стратегијата за воспоставување алтернативен платен систем?

Одговорите:

Аналитичар 1:

„Дојде време БРИКС да стане вистински актер. Светот тоа го бара. Лидерите на земјите од БРИКС јасно го разбираат тоа. Тие имаат морална моќ и политичка волја да основаат организација која ќе обезбеди број за повикување на БРИКС – тоа е најдоброто прашање за претстојниот самит“.

Аналитичарот се осврнува на она што би можело да се нарече „моментот на Кисинџер“, кога тој во ерата на Студената војна славно шегуваше: „Кога сакам да разговарам со Европа, на кого да му се јавам?

Аналитичар 2:

„За договорот за БРИКС помеѓу земјите да значи нешто, земјите треба да се договорат за рамка на дејствување, а тоа значи прифаќање на некои одговорности во замена за одредени права. И по се` изглед нема подобар начин да се постигне тоа отколку да се дојде до меѓусебно договорени обврски за порамнување на финансиските трансакции“.

Еден од аналитичарите додаде многу важна, специфична точка: „Досега ситуацијата е прилично јасна, правилно да се реши прашањето за прекуграничните плаќања. Најдобриот механизам треба да се заснова на Новата развојна банка (НДБ), имајќи предвид дека Русија има мандат да го предложи новиот претседател на таа организација. Кој и да биде кандидатот, прекуграничните плаќања треба да бидат на врвот на неговата агенда“.

НДБ е банката БРИКС, со седиште во Шангај. Аналитичарот се надева дека оваа одлука за иднината на НДБ ќе биде донесена пред самитот на БРИКС: „Со оглед на дипломатските и политичките размислувања, кандидатот треба да биде познат, формално или неформално на земјите-членки“.

Како што стојат работите, во московските информирани кругови се зборува дека Алексеј Мохзин, извршниот директор на ММФ за Русија, има 60% шанси да биде назначен во НДБ. Паралелно, Ксенија Јудаева, поранешна заменичка на Руската централна банка Елвира Набиулина, може да стане нов претставник на Русија во ММФ.

Фокусот треба да биде на потенцијалот за идни продуктивни промени – наместо на пропуштените можности; политиките на НДБ досега не беа баш револуционерни – имајќи предвид дека статутите на банката се поврзани со американскиот долар.

Новиот договор би можел да ја стави НДБ како потпора за реформа на ММФ, наместо како алтернатива за неа.
„Моментот на Кисинџер“ игра клучна улога во оваа равенка и додека моментот не се претвори во реалност, НДБ треба да биде единствениот чинител за ефективни промени во клучните прашања како што е стабилноста на финансиската инфраструктура.

И од таа перспектива, како што забележува еден од аналитичарите, „УНИТ и сите други слични проекти може да се претстават како комплементарни алатки за управување со ризикот за заштита од несовесни монетарни политики и ризици од Глобална финансиска криза-2“.

Времето сепак истекува – брзо. Претседателот Путин неодамна се сретна со Рускиот сојуз на индустријалци. Тие испратија писмо до администрацијата и Руската централна банка во кое ги наведуваат идеите што ги сметаат за најперспективни.

Единицата (The Unit) е една од нив. Владата на премиерот Мишустин сега е во завршна фаза на одлучување кои проекти да ги поддржи: за самитот на БРИКС во Казан и една недела пред тоа, за годишниот самит на Деловниот совет на БРИКС во Москва.

БРИКС Бретон Вудс?

Истото прашање на БРИКС им го поставив на руските аналитичари и на незаменливиот проф. Мајкл Хадсон – кој всушност даде концизна длабинска критика на она што може да биде на маса, притоа нудејќи поинакво решение.

За проф. Хадсон, „треба да се создаде нова институција – Централна банка овластена да издава кредити за финансирање на трговскиот и платежниот дефицит на некои земји, со вештачки SDR (Специјални права на влечење) од типот на Банкор“.

Проф. Хадсон тврди дека „ова би било различно (неговиот курзив) од системот на клириншка куќа за постоечките банки. Тоа би бил ММФ на БРИКС. Нејзините банкарски кредити или биланс на состојба ќе бидат само за порамнувања меѓу владите, а не за валута со која се тргува. Навистина, правењето на Банкор-от нашироко да се тргува како шпекулативно средство (како што е UNIT) ќе воведе голема нестабилност и нема никаква врска со потребниот биланс на банкарски трансфери“.

Реформираната НДБ, веројатно следната година под ново руско претседателство, треба да има се што е потребно за да стане „ММФ на БРИКС“.

Проф. Хадсон додава дека „за да успее, конференцијата во Казан треба да биде буквално новиот БРИКС Бретон Вудс. Можеби е прерано да се воведе и оствари оваа состојба како свршен чин. Можеби би било место да се отворат сет алтернативи – вклучително и она што би се случило со „не правење ништо“ и одење со сегашниот систем на ММФ. Фактот што ММФ штотуку го откажа своето патување за да ја анализира руската економија може да биде катализатор“.

Проф. Хадсон всушност директно се повикува на извршниот директор за Русија, Алексеј Мохзин, кој потврди дека ММФ требало да дојде во Русија на консултации, дел од нивниот годишен преглед на руската економија, но го откажал поради „техничка неподготвеност“.
Сето тоа нè доведува уште еднаш до „Кисингеровиот момент“; не е јасно дали Казан ќе излезе со „телефонски број на БРИКС“ кој секој може да го повика.

Проф. Хадсон дава суштинска последна точка за долгот на глобалниот југ во долари: тој нагласува дека „како да се справиме со постоечките надвиснати долгови на членовите на БРИКС“ што е голем проблем.

Она што е јасно е дека „банката БРИКС [НДБ] не треба да финансира дефицити на земјите-членки за такви плаќања. Во пракса, ќе мора да има мораториум на таквите плаќања – со оглед на сегашното вооружување на западниот финансиски систем“.

Проф. Хадсон потсетува на поглавјето во неговата книга Супер империјализам „за тоа како САД се движеа против Британија во 1944 година за да постигнат договор што потоа го претставија како проамерикански свршен чин за Европа“. Книгата „ги разгледува сите аргументи што се случија таму“.

Проф. Хадсон посакува тој да биде дел од новиот, тековен процес. Замислете ако БРИКС + успее да го постигне тоа: да добие договор одобрен од Глобалното мнозинство за нов, правичен, праведен финансиски систем, а потоа истиот да биде претставен пред најзадолжената суперсила од 35 трилиони долари како свршен чин.