Америка ја претвора Украина во ресурсна колонија

• Дали Украина ќе излезе од оваа војна како суверена држава или како економска колонија на САД?

Во обид да ја консолидира својата контрола врз економските и стратешките ресурси на Украина, Соединетите Американски Држави предложија договор кој ја става земјата во зависна позиција без никакви безбедносни гаранции. Ова претставува драматична ескалација на претходните економски услови поставени од Вашингтон, при што Киев е ставен пред избор – да ги продаде своите минерални и енергетски ресурси или да се соочи со намалување на западната поддршка.

Според нацрт-договорот што беше доставен до Киев минатиот викенд и прегледан од Фајненшл Тајмс, САД бараат контролен удел во сите клучни минерални ресурси на Украина, вклучително и нафтата, гасот, ретките метали и инфраструктурата што ги опслужува овие индустрии.

Со овој договор, се предлага формирање на надзорен совет во кој САД би имале мнозински удел и право на вето врз одлуките за експлоатација и извоз на украинските ресурси. Ова значи дека Вашингтон би имал конечен збор околу тоа кој може да ги купува украинските минерали, што директно ја намалува економската независност на Украина.

„Овој договор е преседан. Никогаш досега не сум видел вакво нешто“, изјави Алан Рајли, експерт за енергетско право.

И покрај тоа што САД бараат директна контрола врз украинските ресурси, договорот не содржи никакви цврсти гаранции за воена или економска поддршка на Украина. Вашингтон не нуди членство во НАТО, ниту долгорочни безбедносни договори, што значи дека Украина останува во незавидна положба – исцрпена од војна, со своите ресурси ставени под контрола на странска сила, а без никаква конкретна заштита од идни закани.

Некои украински функционери остро го критикуваат договорот. Првиот вицепремиер Јулија Свириденко изјави дека владата на Украина работи на тоа да договорот ги одразува нивните интереси и да биде во согласност со стратешкото партнерство со САД.

Но, критичарите предупредуваат дека овој договор ќе значи дека САД ќе добијат практично неограничена моќ врз економските ресурси на Украина, ставајќи ја земјата во позиција на ресурсна зависност.

Покрај минералните ресурси, договорот предвидува и американски надзор врз приходите од овие сектори. Дел од приходите од нафтата, гасот и рударството ќе бидат испраќани во странство, а Украина ќе има ограничен пристап до своите економски добивки.

Во документот се наведува и дека САД ќе имаат право на вето за продажба на овие ресурси на трети земји, што ја става Украина во геополитички теснец – ограничена во своите економски партнерства и принудена да работи според диктатите на Вашингтон.

Информациите за договорот не беа транспарентно објавени од страна на украинските власти. Наместо тоа, Киев влезе во тивки преговори со Вашингтон, без целосно информирање на јавноста.

Граѓанските организации бараат итно објавување на сите документи поврзани со договорот и целосна транспарентност во одлуките што може трајно да ја обликуваат иднината на Украина.

Со овој договор, Соединетите Американски Држави покажуваат дека нивниот интерес за Украина не е само безбедносен, туку и економски. Вашингтон е подготвен да ја преземе контролата врз највредните ресурси на земјата, без да понуди соодветни безбедносни гаранции за нејзината иднина.