Експлоатација за профит: Како капиталот го уништува македонското рударство

Рударскиот сектор во Македонија бележи пад од 5,1% во јануари 2025 година, што е уште еден показател за продлабочените економски проблеми во оваа индустрија. Иако земјата е богата со минерални ресурси, недостатокот на долгорочна стратегија и зависноста од странски инвестиции го ставаат секторот во незавидна позиција.

Главниот предизвик останува контролата на рудните богатства – наместо државата да го насочи рударството кон одржлив економски развој, концесиите најчесто се доделуваат на сомнителни бизнис елити или странски корпорации. Истовремено, под притисок на еколошките движења, некои проекти се запираат без јасна алтернатива, што резултира со несигурност за работниците и опаѓање на рударската активност.

Експертите предупредуваат дека Македонија се соочува со неоколонијална зависност, каде што домашните ресурси се експлоатираат без значајна корист за локалната економија. Наместо развој на сопствена индустриска база, рудното богатство најчесто се извезува како суровина, додека добивката останува во рацете на мал број компании.

Решенијата што се предлагаат вклучуваат поактивна улога на државата во регулирањето на рударството, поголема заштита на работниците и долгорочна стратегија за индустриски развој. Дел од економистите сугерираат дека национализацијата на рудниците и планската економија би можеле да обезбедат поодржлив модел, каде што профитот од рударството би се реинвестирал во развој на индустријата, подобри работни услови и еколошки одржливи практики.

Македонското рударство е на крстопат – без структурни реформи, секторот ќе продолжи да тоне, а економските последици ќе ги почувствуваат и работниците и граѓаните.