АктуелноИнтернационално

Откриен нов индоевропски јазик во главниот град на Хетитите во Турција

Според соопштението објавено од Универзитетот во Вирцбург (JMU), клинесто писмо со натписи на претходно непознат јазик е откриен во северна централна Турција на местото Богазкој-Хатуша, главниот град на Хетитската империја, помеѓу 1650 и 1200 п.н.е.

Ископувањето во Турција изнесе на виделина непознат индоевропски јазик. Професорот Даниел Швемер, експерт за античкиот Блиски Исток од Вирцбург, бил вклучен во истражувањето на откритието.

Глинените плочки се откриени на локалитетот Богазкој-Хатуша во северно-централна Турција заштитен од страна на  УНЕСКО.

 

Хатуша некогаш бил главен град на Хетитската империја, една од големите сили на Западна Азија за време на доцното бронзено време (1650-1200 п.н.е.).

Ископувањата во Богазкој-Хатуша се вршат повеќе од 100 години под раководство на Германскиот археолошки институт. Локалитетот е дел од светското културно наследство на УНЕСКО од 1986 година. Таму досега се пронајдени речиси 30.000 глинени плочи со клинесто писмо.

Овие глинени плочи, кои беа вклучени во Светското наследство на УНЕСКО во 2001 година, даваат богати информации за историјата, општеството, економијата и религиозните традиции на Хетитите и нивните соседи.

Хетитскиот ритуален текст се однесува на новиот идиом како јазик на земјата Калашма. Ова е област на северо-западниот раб на хетитското срце, веројатно во областа на денешно Болу или Гереде, изјави Проф. Даниел Швемер.

Откривањето на уште еден јазик во архивите Boğazköy-Hattusha не е сосема неочекувано, како што објаснува Даниел Швемер: „Хетитите беа единствено заинтересирани за зачувување на ритуали на странски јазици“.

Ваквите ритуални текстови, напишани од книжниците на хетитскиот крал, одразуваат различни анадолски, сириски и месопотамиски традиции и лингвистички средини. Ритуалите даваат вредни погледи во малку познатите лингвистички пејзажи на Анадолија од доцното бронзено време, каде што не се зборува само хетитски. Така, текстовите со клинесто писмо од Богазкој-Хатуша вклучуваат пасуси на лувиски и палајски, два други анадолско-индоевропски јазици тесно поврзани со хетитскиот, како и хатски, неиндоевропски јазик. Сега на нив може да се додаде и јазикот на Калазма.

Во тек е попрецизна класификација на новиот јазик од страна на научниците.

Со оглед на тоа што е напишан на новооткриен јазик, текстот на калазмајскиот јазик сè уште е во голема мера неразбирлив. Колешката на Даниел Швемер, професорката Елизабет Рикен (Philipps-Universität Marburg), специјалист за антички анадолски јазици, потврди дека идиомот припаѓа на семејството на анадолско-индоевропски јазици.

Според Рикен, и покрај неговата географска близина до областа каде што се зборувало палајски, се чини дека текстот споделува повеќе карактеристики со лувискиот. Колку јазикот на калазма е поврзан со другите лувиски дијалекти од доцното бронзено време на Анадолија, ќе биде предмет на понатамошно истражување.