Археолозите открија огромна праисториска населба стара 7000 години во Србија

Во соработка со археолозите од Музејот на Војводина во Нови Сад, Националниот музеј Зрењанин и Националниот музеј Панчево, тим од проектот ROOTS откри претходно непозната населба од доцниот неолит во близина на реката Тамиш во североисточна Србија. „Ова откритие е од извонредна важност, бидејќи речиси и не се познати поголеми населби од доцниот неолит во српскиот банатски регион“, вели водачот на тимот, професор д-р Мартин Фурхолт од Институтот за праисториска и протоисториска археологија на Универзитетот во Кил.

Новооткриената населба се наоѓа во близина на современото село Јарковац во Војводина. Со помош на геофизички методи, тимот успеа целосно да го мапира својот опсег во март оваа година. Зафаќа површина од единаесет до 13 хектари и е опкружен со четири до шест ровови.

„Населба со оваа големина е спектакуларна. Геофизичките податоци исто така ни даваат јасна претстава за структурата на локацијата пред 7000 години“, вели докторантот на ROOTS и ко-тимот, Фин Вилкс.

Паралелно со геофизичките истражувања, германско-српскиот истражувачки тим, исто така, систематски ги истражуваше површините на околината за артефакти. Овој површински материјал покажува дека населбата претставува резиденцијална локација на културата Винча, која датира помеѓу 5400 и 4400 п.н.е.

Сепак, има и силни влијанија од регионалната банатска култура. „Ова е исто така извонредно, бидејќи само неколку населби со материјал од банатската култура се познати од денешна Србија“, објаснува Фин Вилкс.

За време на истата двонеделна истражувачка кампања, тимот, исто така, истражуваше неколку кружни карактеристики од доцниот неолит во Унгарија заедно со партнерите од музејот Јанус Панониус во Печ. Овие таканаречени „рондели“ се припишуваат на културата Ленгел (5000/4900-4500/4400 п.н.е.). Истражувачите користеле и геофизички технологии и систематско пешачење на околината.

Благодарение на комбинацијата на двата методи, истражувачите беа во можност да ги разликуваат епохите претставени на поединечните локации појасно отколку порано. „Ова ни овозможи повторно да процениме некои од веќе познатите локалитети во Унгарија. На пример, локалитетите кои претходно беа категоризирани како кружни ровови од доцниот неолит се покажаа како многу помлади структури“, објаснува ко-водителот на тимот Ката Фурхолт од Институтот за Праисториска и протоисториска археологија на Универзитетот во Кил.

Главните моменти на кратката, но интензивна теренска работа во Унгарија ја вклучија реевалуацијата на населбата претходно датирана од периодот на доцниот неолит, која е многу веројатно дека припаѓа на културата Вучедол од доцното бакарно време и раното бронзено време (3000/2900-2500/ 2400 п.н.е.), како и целосната документација за кружен ров од доцниот неолит во селото Вокани.

„Југоисточна Европа е многу важен регион со цел да се одговори на прашањето како знаењето и технологиите се ширеле во раните периоди на човечката историја и како тоа било поврзано со социјалните нееднаквости. Тука за прв пат се појавиле новите технологии и знаења, како што е обработката на метали во Европа. Со новооткриените и прекласифицираните локалитети, собираме важни податоци за подобро разбирање на социјалната нееднаквост и трансфер на знаење“, резимира професорот Мартин Фурхолт.

Резултатите се инкорпорирани во интердисциплинарниот проект „Нееднаквост на богатството и знаењето“ на тимот ROOTS, кој се фокусира на овие прашања. Анализите се уште се во тек.