АктуелноИнтернационално

Почина Хенри Кисинџер, контраверзниот државен секретар чии ставови не секогаш се совпаѓаа со Западот

Хенри Кисинџер почина на 100-годишна возраст. Човек без кој не може да се замисли дипломатијата и историјата на втората половина на 20 век, но и човек за чиј живот се знае сè, но сепак премалку.

Речиси и да нема земја која не била под влијание на овој американски дипломат, поранешен државен секретар и советник за национална безбедност на САД, а меѓу нив се и Србија и Југославија.

Кисинџер одигра клучна улога во многу одлуки на американската администрација кои го трасираа патот на историјата на луѓето во овој регион.

По напуштањето на војската, Кисинџер докторирал на Универзитетот Харвард и предавал меѓународни односи пред да стане главен советник за национална безбедност на претседателот Ричард Никсон во 1969 година.

Тој на крајот служеше како државен секретар под Никсон и неговиот наследник, претседателот Џералд Форд.

Вештиот преговарач посветен на реализмот, Кисинџер беше клучен во подобрувањето на односите на САД со Советскиот Сојуз во 1970-тите и го отвори патот за нормализација на врските на Вашингтон со Кина.

Со раководството на Кисинџер, олеснувањето на ограничувањата за патување и трговија против Пекинг од страна на администрацијата на Никсон беше од суштинско значење за поттикнувањето на издигнувањето на Кина како индустриска економија.

Во 1973 година, Кисинџер ја подели Нобеловата награда за мир со дипломатот Ле Дук То за преговорите за Парискиот мировен договор, кој го олесни повлекувањето на американските сили од Виетнам. Во 1974 година, тој помогна да се преговара за договорите за разграничување на Израел со Сирија и Египет, со што официјално заврши војната во Јом Кипур.

Кисинџер остана активен по напуштањето на функцијата, држејќи предавања и интервјуа, во кои коментираше за светските работи. Едно од неговите последни патувања беше посетата на Пекинг во јули 2023 година, за време на која се сретна со претседателот Кси Џинпинг. Тој, исто така, постојано ги предупреди САД и Кина дека ако продолжат на нивниот сегашен надворешнополитички курс, ризикуваат да се лизгаат во отворена воена конфронтација.

За конфликтот во Украина, Кисинџер ја опиша одлуката на Западот да му понуди на Киев пат кон НАТО како „тешка грешка“ што доведе до непријателствата на прво место. Додека дипломатот ветеран се спротивстави на членството на Украина во воениот блок предводен од САД пред конфликтот.

Минатата година, тој исто така сугерираше дека Украина би можела да се откаже од своите територијални претензии кон Крим и да им даде автономија на Народните републики Доњецк и Луганск – сите руски територии сега – за да постигне мир, идеја која Киев постојано ја отфрла.

Една тема за која можеби не е доволно позната е односот на Кисинџер кон Косово и Србија.

Кисинџер ги оспори причините за бомбардирањето презентирани од американскиот претседател Клинтон во неговиот говор на 24 март 1999 година, од кои најубедливо е дека, страдањето во Косово е толку навредливо за американските морални чувствителности што е решено да употреби сила за да го прекине дури и без размислувања за традиционалните национални интереси, оцени тогаш Кисинџер.