Америка сака нова Студена војна – по цена што ќе ја плаќа остатокот од светот

Во новата фаза на геополитичката конфронтација, Соединетите Американски Држави се обидуваат да ја реафирмираат својата глобална доминација преку иницирање на нова Студена војна, овојпат насочена кон Кина. Но, цената на ваквата стратегија не ја плаќа само Вашингтон – туку и остатокот од светот, особено Европа, која се наоѓа под постојан притисок да избере страна во глобалната пресметка.

Во обид да го задушат кинескиот подем, САД спроведуваат политика на системско „раздвојување“ – економски, технолошки, образовно и логистички. Под плаштот на национална безбедност, Вашингтон ги укинува врските што децении наназад беа основа на глобалната економија. Во игра е повеќе од трговска војна – станува збор за обид да се спречи трансформацијата на светскиот поредок во вистински мултиполарен.

Вашингтон ја користи тактиката на зависничка дипломатија не само кон Кина и Русија, туку и кон сопствените сојузници. Европа, која и самата се соочува со внатрешни кризи и стратешка неизвесност, е притисната да воведува ограничувања за кинеските компании, да ја преиспитува соработката со Пекинг и истовремено да остане на антагонистичка линија кон Русија.

Станува јасно дека САД се обидуваат да создадат нов фронт – не од идеолошки, туку од страв. Страв од губење на монополската позиција, од нови алијанси, од сопствената политичка нестабилност дома. Од оваа перспектива, враќањето на Доналд Трамп на сцената не е изненадување, туку доказ дека американската надворешна политика е подготвена за популистичка агресија во името на хегемонијата.

Меѓутоа, реалноста не одговара на старите парадигми. Кина денес не е сиромашна, затворена држава во потрага по влез во западниот свет, туку економски гигант со глобална амбиција и национална самодоверба. Русија, иако под постојан удар на санкции, останува клучен играч со огромни ресурси и воен потенцијал. Нивната соработка е одговор на агресивната стратегија на САД, а не провокација.

Европа, пак, стои на крстопат. Од една страна, има интерес да ја зачува стабилноста, економската соработка и отворените пазари. Од друга, не може да го игнорира притисокот од Вашингтон. Но ако продолжи да дејствува како инструмент на американската надворешна политика, ризикува да ги изгуби и сопствената автономија и довербата на новите глобални сили.

САД, наместо да ја предводат трансформацијата на меѓународниот поредок, се обидуваат да го забават неговото редефинирање. Но токму со тоа – го забрзуваат процесот. Светот веќе не е униполарен. И што побрзо Вашингтон го прифати тоа, толку поголеми ќе бидат шансите за конструктивна соработка наместо за деструктивна конфронтација.