АктуелноИнтернационално

Науцниците направија реконструкција на лицето на неандерталка пронајдена во Ирак

Ова е Шанидар З, жена-неандерталка чие лице е реконструирано од археолозите од англискиот универзитет во Кембриџ. Со реконстукција на нејзините црти на лицето, универзитетот соопшти во извештајот објавен на неговата веб-страница во четвртокот, дека експертите добиле нов увид во тоа како всушност изгледале нашите древни претци. Посебно имајќи предвид дека нејзиниот череп бил скршен на 200 парчиња, веројатно од пад од карпи, пред да биде прецизно споен од научниците во последните шест години.

„Черепите на неандерталците и луѓето изгледаат многу различно“ од нашите“, вели во извештајот д-р Ема Померој, палеоантрополог од Кембриџ. „Неандерталските черепи имаат огромни гребени на веѓите и немаат бради, со испакната средина што резултира со поистакнати носови. Но, пресоздаденото лице сугерира дека тие разлики не биле толку остри во животот“.Излезе дека тие можеби биле послични отколку што мислевме – и во однос на нивните црти на лицето.

Со оглед на сличностите со луѓето, „можеби е полесно да се види како се случило вкрстувањето меѓу нашите видови“, додаде таа, „до тој степен што речиси секој жив денес сè уште има неандерталска ДНК“.

Неандерталците биле вид на раниот човек кој еволуирал од истиот заеднички предок како хомо сапиенсот – современите луѓе – пред помеѓу 700.000 и 300.000 години, според Смитсонијан. Живеевме рамо до рамо некое време пред неандерталците да изумрат пред околу 40.000 години. Но, нивниот мозок беше исто толку голем – ако не и поголем кога ќе се спореди во релативна големина со нивните помали тела.

Шанидар З е откриен во 2018 година, еден од 10-те неандерталци пронајдени во пештера во Ирачки Курдистан, која стана иконично место за археолозите. Таа е „можеби најдобро зачуваната личност што е пронајдена овој век“, рекоа од универзитетот откако нејзиното лице беше реконструирано како дел од документарниот филм „Тајните на неандерталците“, продуциран од Би-Би-Си и објавен во четвртокот на Нетфликс.

Тимот користел лепак за зајакнување на коските, пред да ги отстрани во блокови завиткани со фолија. Назад во лабораторијата, тимот го разреди лепилото, направи КТ скенови на секоја коска, а потоа започна макотрпен процес на нивно спојување со слободна рака.

„Тоа е како висок влог, 3D сложувалка“, додаде Померој. „Еден блок може да потрае две недели за обработка“.

Обновениот череп беше повторно скениран и 3Д испечатен за водечките светски палеоархеолози да почнат да градат слоеви на мускули и кожа за да го откријат самото лице. Пронајдена е само половина од Шанидар З. Така, без нејзината карлица, тимот мораше да користи протеини од забната глеѓ за да го одреди нејзиниот пол.

Пештерата каде што беше откриена се наоѓа на околу 50 милји северно од ирачкиот град Ербил и доби легендарен статус на теренот откако американскиот археолог Ралф Солецки откри остатоци од неандерталци таму во 1950-тите. Локалитетот се наоѓа на огромна вертикална карпа, за која експертите велат дека можеби била користена како обележје за ова гробно место – што сугерира дека нашите претци можеби имале позначајно разбирање за смртта отколку што претходно се мислело.