Античка ДНК ја открива структурата на сродството на Аварите во Евроазија

Резултатите од анализата од април 2022 година на древните примероци на ДНК од Аварите, популација на номади од евроазиската степа која доминирала во источна централна Европа 250 години од средината на шестиот до почетокот на деветтиот век н.е. фрлаат светлина врз далечното потекло на Аварите. Потекнувајќи од источна-средна Азија како дел од племињата познати како руран каганат, кој бил поразен во 550 г. од страна на Турците, Аварите патувале повеќе од 5.000 километри од Монголија до Кавказ и се населиле во Карпатскиот басен на денешна Унгарија во 567 г. – 568 година и се приближиле до уништување на Константинопол, центарот на Византиската империја.

Додека стотици илјади раскошни погребувања на аварски мажи – кои вклучуваа коњи, седла и запреги – се ископани, не останаа пишани историски записи кои го документираат нивниот начин на живот. Во студијата, истражувачите предводени од Гвидо Алберто Гнеки Русконе од Институтот за еволутивна антропологија Макс Планк испитувале ДНК од повеќе од 300 луѓе кои биле погребани на четири гробишта од аварскиот период во Унгарија во текот на девет генерации. Студијата која ги анализираше посмртните останки на 424 луѓе закопани на четири гробишта откопани во Унгарија, откри детали за семејниот и социјалниот живот на Аварите и како новодојденците комуницирале со населението во нивната присвоена татковина. Истражувачите беа во можност да изградат детални семејни стебла, од кои најголемите опфаќаа девет генерации низ 2 ипол века. Тимот открил дека околу 300 од лицата имале близок роднина погребан на истите гробишта и сеуште делеле „степско“ генетско потекло. Анализата покажа дека мажите остануваат во нивната заедница по бракот, додека жените се венчале надвор од нивната првобитна заедница – модел познат како патрилокалитет.

„Она што најмногу ме изненади беше едноставниот факт дека овие луѓе на гробиштата се толку меѓусебно поврзани“, рече Зофија Рач, истражувач во Институтот за археолошки науки на Универзитетот Етвош Лоранд во Будимпешта, Унгарија и коавтор на студијата.

Уште повеќе, покажа студијата, релативно вообичаено е и мажите и жените во аварското општество да имаат деца со повеќе партнери.

Во случајот со мажите, истражувачите пронашле две партнери во 10 случаи, три партнери во четири случаи и четири партнери во еден случај. Имањето повеќе сопруги можеби било релативно вообичаено кај општата популација, како и кај елитата, пишуваат авторите на студијата.

Тимот, исто така, откри повеќе случаи на тесно поврзани машки лица кои имаат потомство со иста женска партнерка: три пара татковци и синови, два пара полноправни браќа и еден брат или сестра на полубраќа од страна на таткото.

Студијата сугерира дека Аварите, кои го напуштиле својот номадски начин на живот заснован на сточарството по пристигнувањето во Европа, се држеле за некои аспекти од нивниот поранешен начин на живот.

Лара Касиди, генетичар и асистент на колеџот Тринити во Даблин, која не била вклучена во новото истражување, рече дека авторите „умешно ги разоткриле“ организационите принципи на ова средновековно општество, обезбедувајќи „убедливи докази за крут патрилинеален систем, во кој децата припаѓаат на семејството на нивниот татко и потеклото се следи од татко на син“.

„Меѓутоа, два случаи на мажи со повеќе постари женски партнерки, сите средовечни при смртта, даваат добар аргумент за полигинијата. Спротивно на тоа, повеќето од случаите на жени со повеќе партнери во кои вдовицата се омажила за синот или братот на починатиот. Ова е вообичаен обичај кај сточарите кои вдовиците и ги обврзуваале да ги исполнат брачните договори кои се условени да имаат машки наследници“.

Гнеки-Русконе рече дека биолошкиот континуитет во тесно поврзаната популација што ја проучувале истражувачите е впечатлив, особено ако се има предвид дека нема знаци на вкрстување помеѓу блиски крвни роднини – феномен познат како сродство.

„Уште подалечното вкрстување како (меѓу) братучеди или втори братучеди, остава траги генетски. И ние не гледаме апсолутно никаква сродност кај овие лица“, рече тој. „Ова навистина ни кажува дека тие знаеле кои се нивните биолошки роднини и ги следеле нивните биолошки роднини низ генерациите“.

Погребувањата на мажи вклучува гробни предмети со висок статус, како што се коњи, седла и ремени, рече Рач. Сепак, жените најверојатно играле улога во промовирањето на социјалната кохезија што ги поврзува поединечните заедници.

Касиди рече дека историјата на генеалогијата од женска линија можеби била важна за Аварите, обезбедувајќи дека ќерките не земаат сопрузи од роднините на нивните мајки или баби.

Аварските гробови – околу 100.000 досега се ископани – претставуваат важен дел од европското археолошко наследство.