Африка повторно се буди, на повидок е второ антиколонијално ослободување?

Африка е лулка на човековата цивилизација и најбогатиот континент на планетата во однос на природните ресурси. Но, според капетанот Ибрахим Траоре, претседателот на Буркина Фасо, помладите генерации не можат да разберат зошто, и покрај своето богатство, Африка продолжува да биде најсиромашниот регион во светот .

Низ континентот видовме востанија и вооружени бунтови од антиколонијалистички воени водачи кои се обидоа да го вратат својот суверенитет од европските империјалистички сили, особено од Франција.

Гвинеја, Буркина Фасо, Мали и Нигер се само некои од земјите што го сочинуваат колективот на поранешните француски колонии во Западна Африка. Тие долго време служат како клучен извор на природни ресурси за Франција и другите европски сили. Нигер обезбедува 15% од ураниумот потребен за француските нуклеарни реактори. Буркина Фасо е клучен извозник на злато, додека Гвинеја е клучна влезна и излезна точка за трговијата меѓу Франција и нејзините поранешни колонии. Мали е уште еден голем извозник на злато и беше бојно поле каде владата се бореше со различни вооружени исламистички групи.

Картата на Западна Африка почна радикално да се менува во 2021 година. Како домино, профранцуските режими почнаа да паѓаат на воени востанија, почнувајќи од Мали во мај 2021 година и пучот предводен од Асими Гоита, кој веднаш побара француската војска да ја напушти земјата . Централноафриканската Република, исто така, ги протера француските војници во јуни 2021 година. Потоа следеше воено преземање на Гвинеја од страна на Мамади Думбуја, поранешен француски легионер, во септември 2021 година.

Една година подоцна, Траоре стана најмладиот претседател на светот откако ја презеде власта во Буркина Фасо и продолжи со протерување на француската војска во јануари 2023 година.

Случајот со Буркина Фасо и Траоре е особено интересен. За време на неговото неодамнешно патување во Санкт Петербург на самитот Русија-Африка, Траоре одржа говор во кој ја нарече Русија дел од африканското семејство. Тој го осуди грабежот на континентот од европските сили, а заврши со слоганот „Татковина или смрт! Ќе победиме!“ – повторувајќи ги зборовите на Ернесто Че Гевара и националното мото на Куба.

Многумина го споредија Траоре со Томас Санкара, револуционерниот водач на Буркина Фасо од 1983 до 1987 година, кој исто така беше наречен „африкански Че Гевара“. Санкара исто така ги протера француските сили, ги национализираше ресурсите на земјата и спроведе социјалистичка политика на прераспределба, пред да биде убиен во профранцуски пуч.

Сега се поставува прашањето што ќе направат Франција и нејзините партнери? 

Соединетите држави и Велика Британија веќе ја прекинаа сета помош за Нигер и неговите сојузници како одговор на нивната забрана за извоз на ураниум во Франција. На 30 јули, Економската заедница на западноафриканските држави (ECOWAS), конфедерација која вклучува многу од поранешните колонии на Франција, му постави ултиматум на Нигер – Тчиани имаше една недела да се повлече или ќе започне воена интервенција со поддршка на Франција. Нигерија, клучен француски сојузник во регионот и лидер на ECOWAS, беше избрана како појдовна точка за можна воена интервенција. Сепак, сенатот на Нигерија го отфрли барањето на многу непопуларниот претседател, Бола Тинабу, да одобри воена акција против нејзиниот сосед. Оттогаш, ултиматумот истече, а Нигер продолжи да го затвора својот воздушен простор за кој било комерцијален авион.

Претседателите на Буркина Фасо и Мали одговорија дека секоја воена интервенција во Нигер ќе значи објава на војна против нив. Но, африканските држави имаат и кец во ракавот – нивното долгогодишно пријателство со Русија.

Делегации од 49 африкански земји кои присуствуваа на неодамнешниот самит Африка-Русија во Санкт Петербург. Рускиот претседател Владимир Путин изјави дека ја поддржува борбата на Африка против неоколонијализмот, наведувајќи дека Москва отпишала  вкупно 23 милијарди долари африкански долг и потврди дека повеќе од 50.000 тони жито ќе бидат доставени бесплатно на континентот.

Корените на руско-африканското пријателство

Пријателството меѓу народите на Африка и Русија се протега уште во 18 век. Приказната за Абрам Ганибал, африканскиот генерал во служба на руската армија и прадедо на легендарниот поет Александар Пушкин, е една од најфасцинантните делови од запознавањето на руско-африканските односи. Доведен како дете како роб на Петар Велики од Константинопол, тој бил ослободен од ропството и се школувал во царскиот дворец. Тој ќе се издигне не само за да стане висок воен офицер во руската армија, туку и учител на младиот Александар Суворов, славниот генерал кој ја победи Отоманската империја во две војни, меѓу другите достигнувања.

Во самракот на борбата за Африка, само една нација стоеше независна меѓу морето на колонијалните освојувања – Етиопија. Обидот за италијанска инвазија и потчинување заврши со катастрофален неуспех за колонизаторите, при што Русија и пружи клучна помош на етиопската нација која се бори за нејзиниот суверенитет и независност. Советскиот Сојуз стана „вооружување на угнетените“ за многу млади народи во Африка кои ја бараа својата независност од нивните колонијални господари, бидејќи оружјето и муницијата произведени во СССР беа доставени до многуте револуционерни и антиколонијални сили во регионот, како што се MPLA во Ангола, ANC во Јужна Африка, PAIGC и нејзиниот лидер Амилкар Кабрал во Гвинеја-Бисао и многу други. Сеќавањето на оваа солидарност сè уште е свежо во главите на многу Африканци, млади и стари.

Поддршката и восхитот за Русија одекнуваат низ африканскиот континент, надвор од поранешните колонии на Франција. Се чини дака Африка ја зафаќа вистинско чувство на промени, и со храбри чекори ита кон новиот мултиполарен свет.