13 години по ужасното убиство кај Смилковско Езеро – правда која ја проголтаа политичките игри

13 години поминаа од моментот кога Македонија беше потресена од едно од најбруталните и најзверските убиства во својата нова историја – масакрот кај Смилковско Езеро. Пет животи, кои беа трагично прекинати од страна на албанска банда, а за кои и денес не постои вистинска правда. Во Велики четврток, на 5 април 2012 година, беа убиени четирите млади другари – Филип Славковски, Александар Наќевски, Цветанчо Ацковски и Кире Трпковски, како и Борче Стевковски, случаен минувач од Црешево, сите невини жртви на неописливата насилност.

Но што следуваше по оваа трагедија? Едно долго и тешко патување низ политички манипулации и обвинувања кои наместо да ги донесат виновниците пред лицето на правдата, создадоа политички хаос кој само ја навреди довербата во правосудството и јавните институции.

Трагичниот настан се случи на 5 април 2012 година, во Велики четврток, кога сите пет жртви беа погодени со куршуми од различни видови оружје, а телата им беа пронајдени помеѓу 19:30 и 22:30 часот. Мотивите за убиствата останаа нејасни, но истрагата откри дека на местото на убиството биле користени три различни типови на оружје и муниција. Во близина беше пронајдено и возилото „Опел Омега“, кое беше потврдено како врска со убиството.

Случајот, познат како „Монструм“, стана симбол на долгогодишната потрага по правда, која беше засенета од политички манипулации и јавни изјави кои ја пореметија довербата на јавноста во институциите. Зоран Заев, тогаш лидер на опозицијата, јавно тврдејќи дека затворени се невини луѓе и дека прислушуваните разговори ќе ја откријат вистината, ја отвори нова политичка димензија на случајот. Но, како што беше потврдено на суд, прислушуваните разговори не открија ништо ново што би ја променило вистината за петкратното убиство.

“Револтирани сме и од Катица Јанева која ни ветуваше дека ќе се справи со првиот случај, но молк и од неа. Сè изгледа дека и таа беше политички пазарена со СДСМ и ДУИ”, изјави Горан Наќевски, таткото на еден од убиените, Александар, за време на интервју во октомври 2017 година. Судските одлуки и покрај политичките манипулации, сепак, го потврдија обвинението, а Алил Демири, Африм и Агим Исмаиловиќ беа осудени на доживотен затвор, додека други беа осудени за помагање на злосторството.

Но, како што истакна обвинителката Фатиме Фетаи во завршниот збор, прислушуваните разговори, поради кои случајот беше повторно отворен, не донесоа нова вистина. Судот ја отфрли секаква вмешаност на Трајко Вељановски, како што беше наведено во политичките напади.

Додека правдата на крај беше постигната, како што потврдуваше Врховниот суд во 2023 година, повлекувањето на обвинителите за жалби и оправдувањата на политичките лидери не само што го одолговлекоа случајот, туку го влошија и јавниот став за правосудството во земјата.

Во меѓувреме, додека политичките игри продолжуваат, некои од обвинетите, како Алил Демири, беа пуштени од властите на Косово и не беа екстрадирани во Македонија, оставајќи ја целокупната истрага и во судската и во политичката сфера во беспомошна состојба.

За жал, семејствата на жртвите не можат да најдат утеха ниту во правдата, ниту во дозволените политички манипулации кои го нарушија интегритетот на правосудниот систем. Наместо да добијат поддршка и разбирање, тие биле мета на политички игри и манипулации, додека најголемата неправда останува непроменета – петминути од нивниот живот никогаш не се вратени.

Во светло на ова, по 13 години, семејствата на жртвите се соочуваат со потрагата по вистината која до денес не ја добиле, и со секојдневниот болен прашање: дали политичката манипулација и правосудниот хаос ќе бидат пречка за секоја иднина за Македонија?

Нашите мисли и сочувство се со семејствата на жртвите.