10 години од Диво Насеље – крвавиот мај што остана без одговори

Денес се навршуваат десет години од трагичниот вооружен конфликт во кумановската населба Диво Насеље, што се случи на 9 и 10 мај 2015 година – еден од најтешките безбедносни инциденти во поновата историја на Македонија. Во дводневната вооружена пресметка меѓу специјалните единици на Министерството за внатрешни работи и добро вооружена паравоена група, животите ги загубија осуммина припадници на македонските безбедносни сили, а повеќе од 37 беа повредени.

Нападот започна рано наутро во сабота и продолжи до неделата, оставајќи зад себе слики на разурнати куќи, пробиени фасади и трајни трауми кај жителите од населбата и пошироко.

Иако државата ја објави завршницата на полициската акција како победа против тероризмот, прашањата околу мотивите, организацијата и заднината на нападот сè уште остануваат нејасни. Во јавноста никогаш не беше обелоденета целосна истрага за тоа кој стоеше зад акцијата, како групата дошла до оружје и каква била нивната намера. Локалните и меѓународните набљудувачи често ја посочуваа потребата за транспарентна и независна истрага, која никогаш не беше спроведена до крај.

Годишнината од Диво Насеље денес е симбол на незавршена траума, но и на подвигот на оние кои ги загубија животите во униформа. Дел од загинатите беа прогласени за херои, а нивните имиња останаа запаметени како симбол на службата и жртвата за државата. Во изминатите години се поставени споменици и изработени мурали во нивна чест, но меморијата за тој кобен мај останува обвиткана со горчливо чувство на неизвесност.

Диво Насеље не е само трагичен ден од историјата – тоа е опомена. Опомена за пропуштените можности да се одговорат клучните прашања, да се расветли вистината и да се спречат слични настани во иднина. И по една деценија, општеството не смее да се навикне на молкот. Обврската за вистината останува жива, исто како и болката на семејствата на загинатите.