Мрежа на злоупотреби: Како семејствата Мукоски и Угриноски профитирале од државните тендери под заштита на власта
Во последните денови, Министерството за транспорт објави дека одзело 467 лиценци од вкупно над 3.100 издадени во областа на градежништвото и урбанистичкото планирање. На оваа листа се најдоа и две вевчански компании, „Атриум“ и „Виа Инжинеринг“, поврзани со семејството на поранешниот пратеник Крсто Мукоски.
Одземањето на лиценците отвори прашања за начинот на кој овие компании добивале државни тендери и финансиски средства, и покрај неправилностите во нивното работење. Компанијата „Атриум“, сопственост на Бобан Мукоски, брат на експратеникот, инкасирала 1,5 милион евра од договори за одржување државни објекти, иако биле утврдени значителни разлики помеѓу предвидените и конечните цени на работите.
Дополнителни истражувања покажуваат дека оваа компанија добивала и вредни договори за изградба на нови објекти на повеќе локации, доделени преку ПУИК (Подружница за управување со имот и капитал). Од друга страна, „Виа Инжинеринг“, компанија на Цветомир и Милан Угриноски, исто така блиски до семејството Мукоски, била дел од овој круг на добивање државни средства.
Истражувањето за тендерските договори помеѓу компанијата „Атриум“ и ПУИК открива сериозни неправилности кои фрлаат сомнеж врз процесот на јавните набавки во Северна Македонија. Оваа анализа има за цел да ги истакне главните проблеми, да ја анализира нивната суштина и да понуди можни решенија за спречување на вакви ситуации во иднина.
Според достапните податоци, компанијата „Атриум“ добила договори во вкупна вредност од околу 5,5 милиони евра од ПУИК. Ваквата концентрација на договори кај еден економски оператор отвора прашања за транспарентноста и конкуренцијата во процесот на доделување тендери. Дали е возможно една компанија секогаш да биде најповолниот понудувач, или постојат индикатори за фаворизирање?
Иако јавните набавки треба да се темелат на отвореност и рамноправна конкуренција, постои сомнеж дека процесот бил манипулиран во корист на „Атриум“. Ова може да се согледа преку следните точки:
- Мал број на конкуренти – Недостатокот на други релевантни понудувачи сугерира дека тендерите можеби биле дизајнирани така што одговараат само на „Атриум“.
- Кратки рокови за пријавување – Тендерските рокови биле поставени така што други компании немале доволно време да подготват квалитетна понуда, тоа претставува системска манипулација.
- Спецификации што одговараат на еден понудувач – Условите за тендерот биле креирани така што само „Атриум“ може да ги исполни, тоа претставува јасен знак за коруптивна практика.
Сомнежите се зголемуваат со оглед на можна политичка или лична поврзаност меѓу раководството на ПУИК и сопствениците на „Атриум“. Ова поставува сериозно прашање за конфликт на интереси. Доколку постојат индиции за такви врски, потребно е истрага од надлежните институции за да се утврди дали имало злоупотреба на службена положба.
