Како руската револуција ги инспирираше и ги помогна борбите за национално ослободување
Кога Руската револуција триумфираше во октомври 1917 година, најголемиот дел од остатокот од светот беше колонизиран од страна на Обединетото Кралство, Франција, Белгија, Холандија, Шпанија и САД. Но, под раководство на Владимир Ленин, револуцијата прерасна во инспирација за безброј народи, не само поради тоа што покажа дека работничка држава е возможна, туку и преку обезбедување практична, материјална и подоцна воена помош. Првиот пример беше ослободувањето на колониите што ги поседуваше претходно царска Русија, која беше позната како “темница на народите”. Во 1919 година, луѓето од Египет и Ирак се кренаа против британското владеење, Корејците се бореа против јапонската окупација и револуцијата во Унгарија резултираше со краткотрајна Унгарска Советска Република.
Конгресот на источните народи од 1920 година или Бакинскиот конгрес, претставуваше обид на ленинистичките болшевици да изградат револуционерно марксистичко движење на експлоатираните и угнетените народи во колонијалниот свет, истовремено барајќи од напредните земји, особено во Европа, да им даде поддршка на овие движења. Околу 1.891 делегат присуствуваа на Конгресот од повеќе од 25 земји, вклучувајќи ги Турција, Персија, Египет, Индија, Авганистан, Кина, Јапонија, Кореја, Сирија и Палестина.
Дел од финалниот манифест донесен на овој конгрес гласеше: „Тука во Баку, на границите на Европа и Азија, ние претставниците на десетици милиони селани и работници од Азија и Африка, со револт ги покажавме на светот нашите рани, ги покажавме на светот лузните од камшикот на нашите грбови, трагите што ги оставаат синџирите на нашите нозе и раце. И ние ги кренавме нашите ками, револвери и мечеви и се заколнавме пред светот дека ќе го употребиме ова оружје, не за да се бориме меѓусебно, туку за да се бориме против капиталистите. Длабоко верувајќи дека вие, работниците од Европа и Азија, ќе се обедините со нас под знамето на Комунистичката интернационала за заедничка борба, за заедничка победа“.
Комунистичката интернационала, или Коминтерната, е основана во 1919 година од страна на Ленин како одговор на Втората Интернационала која ги однесе работниците во Првата светска војна, кога тие решија да ги поддржат сопствените империјалистички земји, наспроти единството на работничката класа. На својот втор Конгрес во јули 1920 година, Коминтерната ќе прогласи дека антиколонијалната борба е од особено значење и ваквото нагласување ќе помогне во обликувањето на меѓународното комунистичко движење во наредните децении.
Коминтерната требаше да одигра голема улога во градењето на комунистичките партии ширум светот, како во развиените земји, така и во колонизираните држави. Бескомпромисната поддршка на Ленин за правото на нациите на самоопределување, се до право на отцепување, имаше огромно влијание врз угнетените земји. Тој е заслужен за проширување на слоганот на Карл Маркс и Фридрих Енгелс: „Работници и угнетени од светот обединете се!” Неговото најзначајно дело, „Империјализам: највисока фаза на капитализмот”, објавено во 1918 година, прикажува како капиталистичкиот систем се припојува во финансискиот капитал, со своите пипци кои се шират низ целиот свет. Ленин објаснува како ова ќе постане основа за обединување на борбите за ослободувањето на народите и класната борба. „Капитализмот прерасна во светски систем на колонијално угнетување и финансиско задушување на огромното мнозинство население во светот, од страна на неколку “напредни” земји. И ваквиот “плен” се дели меѓу два или три моќни светски ограбувачи вооружени до заби.”
Во овој период во Куба беа формирани Советите, а комунистички партии се појавија во повеќе угнетени земји, вклучувајќи ги Јужна Африка, Индија, Индокина, Индонезија, Судан, Ирак, Виетнам и на други места. Првата конференција на Комунистичките партии во Латинска Америка се одржа во Буенос Аирес, Аргентина во 1929 година. Околу 38 делегати од Аргентина, Бразил, Боливија, Ел Салвадор, Гватемала, Куба, Колумбија, Еквадор, Мексико, Панама, Парагвај, Перу, Уругвај и Венецуела, учествувале на средбата. На Конференцијата било одлучено дека револуцијата во Латинска Америка треба да биде анти-империјалистичка, при што било донесен договор за солидарност со Советскиот Сојуз.
По Втората светска војна, со советската победа над нацистичка Германија, скоро цела Источна Европа беше ослободена од империјалистичката власт. Во Виетнам после капитулацијата на Јапонија, совети беа формирани низ целата земја и земјата беше преземена од селаните, со што Виетнам го започна долгиот пат кон независноста која ја освои триесет години подоцна. Во 1949 година, кинеската револуција го потресе светот, со што 700 милиони луѓе станаа дел од социјалистичкото движење. До 1959 година, веќе постоеја четиринаесет социјалистички земји кои опфаќаа една милијарда луѓе.
Во овој период, борбите за национално ослободување го преплавија светот. Охрабрени од вооружената борба која беше успешна во Азија, во Алжир, Зимбабве, Мозамбик и други земји започнаа движења на отпорот, кои наидоа на жесток одговор од страна на колонизаторите. Во Меморандумот за односите со социјалистичките движења, по состанокот со Никита Хрушчов во 1961 година, привремената влада на Алжирската република соопшти: „Ветената помош се материјализираше: важна пратка на оружје ќе биде испратена на источните и на западните фронтови … а потоа ќе биде и реализирано прифаќање на студенти пилоти (да бидат обучени во Советскиот Сојуз)”. Во 1962 година, Алжир ја стекнува својата независност, на која и претходеше крвав напад од Франција, во кој загинаа над еден милион Африканци.
Кога првите постколонијални земји започнаа да се појавуваат во Африка, Средниот Исток, Азија и Латинска Америка, Советскиот Сојуз им пружи огромна воена и материјална поддршка на овие држави. Гамал Абдел Насер од Египет, Сукарно од Индонезија и Џавахарлал Нехру од Индија, сите овие лидери бенефицираа од оваа политика. До 1965 година, советската помош за земјите во развој надмина 9 милијарди американски долари и во економската и во воената помош, според државните записи.
Ваквата помош им овозможи на овие земји да спроведат независни развојни политики кои не би биле возможни во рамките на светскиот капиталистички пазар. За прв пат тие можеле да тргуваат во подеднакви услови со Советскиот Сојуз, кој не бил предмет на циклусот на економски подеми и кризи карактеристични за капиталистичкиот систем.
Ова, исто така, важи и во рамките на социјалистичкиот кампус, каде што земјите како што се Демократската Народна Република Кореја, Виетнам, Куба и Источна Европа беа корисници на советската економска и воена помош. Инвазијата на САД во Кореја беше одбиена и победена со директна помош од Советскиот Сојуз. Поразот на САД во Виетнам беше, во голем дел, резултат на воената поддршка од Советскиот Сојуз. И покрај тоа што никогаш не стана дел од социјалистичкиот кампус, првата индиска фабрика за челик, која беше подарена на индиската влада, беше изградена од Советскиот Сојуз.
Кога Велика Британија, Франција и Израел го нападнаа Египет во 1956 година, Советскиот сојуз ја помогна земјата, која на крајот успеа да ги исфрли колонизаторите. Кубанската револуција од 1959 година беше проценета како огромна закана од страна на САД, дури и пред Фидел Кастро да го прогласи социјализмот како владејачка идеологија. Тогаш САД наметнаа сеопфатна економска и политичка блокада врз кубанскиот остров и во 1961 година организираа инвазија во Заливот на свињите, која беше силно поразена од страна на кубанските сили. Советскиот Сојуз обезбеди и воена и економска помош за кубанскиот народ, помагајќи му да ја консолидира својата револуција со преференцијални трговски услови и воена опрема, со што беа спречени понатамошни американски инвазии.
Социјалистичкиот кампус предводен од Советскиот Сојуз имаше и свои недостатоци. Неуспехот да помогне да се изградат револуционерни елементи внатре во буржоаските движења за национално ослободување, резултираше со прекини на соработката со (инаку) природни сојузници, како што е Народна Република Кина и до потешкотии во соработката со други земји кои го обвинуваа Советскиот Сојуз дека не ги зема во предвид нивните специфични околности.
Но сепак, Советскиот Сојуз и социјалистичкиот кампус како прогресивно движење повеќе од 70 години, се спротиставуваа на империјализмот и помагаа во стекнувањето независност и развивањето на голем број земји. Во Јужна Африка, Советскиот Сојуз изгради соработка со Комунистичката партија, а подоцна и со Африканскиот Национален Конгрес предводен од Оливер Тамбо, кој на конференцијата во Хавана тогаш изјави: “Советскиот Сојуз, Куба, многу социјалистички земји овозможија голем дел од лидерите на државите кои се присутни тука денес, да преживеат, да победат, да станат лидери на независни држави.” Од раните 60-ти, Советскиот Сојуз обезбедува воена помош за Умконто Ве Сизве (вооруженото крило на Африканскиот Национален Конгрес) и за Народното движење за ослободување на Ангола. Исто така, Советскиот Сојуз обезбедува и воена и техничка обука за движењата за независност од целиот регион..
Во 1961 година, Кваме Нкрума, првиот премиер на Гана на својата турнеја низ Источна Европа, ја прогласува својата солидарност со Советскиот Сојуз и со Кина. Во 1962 година, Советскиот Сојуз му ја доделува Ленинската награда за мир, како признание за неговите пан-африкански напори за обединување против континуираното ограбување на континентот.
Како и многу други антиколонијални водачи од тој период, Патрис Лумумба од Конго се најде помеѓу двете спротиставени страни за време на Студената војна (или глобалната класна борба). Многу лидери не сакаа да се соочат со непријателството на САД, па затоа го избегнуваа барањето помош од Советскиот Сојуз. Поради тоа, Движењето на неврзаните се зголеми во средината на 50-тите. Сепак, Лумумба побара помош од Советскиот Сојуз и кратко после тоа, во 1960 година беше организиран државен удар против него, што доведе до егзекуција на панафриканскиот лидер. Во 1962 година, Универзитетот „Патрис Лумумба” е основан во Москва за студенти од земјите во развој. Предвидената цел на универзитетот било да им даде можност на младите луѓе од Азија, Африка и Латинска Америка, особено од сиромашните семејства, да се образуваат и да станат квалификувани специјалисти од различни области.
Милиони студенти добија бесплатно образование во областа на инженерството, земјоделството и другите дисциплини, во текот на советската историја. Дури и ЦИА го потврдува тоа: „Советите исто така едуцираат голем број студенти од Латинска Америка и Карибите во СССР, со што култивираат организиран труд и профитираат од зголемувањето на про-марксистичките чувства кај верските активисти”.
Кога Советскиот Сојуз беше поразен во 1991 година, ваквиот историски момент имаше катастрофално економско влијание врз земјите кои некогаш добиваа директна помош од оваа социјалистичка земја. За Куба тоа значеше “посебен период” на штедење. Виетнам беше принуден да овозможи влез на западен капитал. За Индија, тоа значеше потчинување на острите мерки на ММФ и приватизација на државните индустрии. Во Централна Америка, Народно-ослободителниот фронт на Фарабундо Марти беше принуден да направи компромис, како што беше случајот и со Африканскиот Национален Конгрес во Јужна Африка.
Крајот на Советскиот Сојуз и Руската револуција доведе до пораст на империјалистичката агресија ширум светот. Ирак, Сомалија, Југославија, Авганистан, Либија и Сирија, сите беа нападнати од страна на САД. Фактот што социјалистичкиот кампус повеќе не постои како противтежа, го потврдува неговото огромно значење, не само против империјалистичките војни, туку и како инспирација и основа за борбата за социјализам и ослободување на народите.
Текстот е преведен од TeleSur.
